Kiến trúc nhà kiểu Nhật không còn quá mới mẻ đối với người dân Việt Nam. Bởi văn hóa truyền thống cũng như tinh thần của người dân Nhật Bản gây những ấn tượng sâu sắc qua các chương trình giao lưu văn hóa, ngoại giao cũng như trong giải trí như phim ảnh, truyện tranh.
Với một quốc gia chú trọng truyền thống, văn hóa như Nhật Bản thì phong cách kiến trúc nhà của họ cũng vô cùng đặc biệt, được sử dụng các chất liệu truyền thống, có sẵn để xây nhà.
Nhật Bản từ lâu đã được biết đến là một cường quốc về kinh tế và công nghệ, nhưng tài nguyên lại thiếu thốn, quanh năm hay bị ảnh hưởng bởi sóng biển và động đất. Nhưng tinh thần và ý chí của người dân Nhật Bản lại vô cùng mạnh mẽ, thông minh và sáng tạo. Khi nền kinh tế phát triển đồng nghĩa với việc dân cư ngày một tăng, môi trường ngày một ô nhiễm thì Nhật Bản đã có những giải pháp độc đáo dành cho kiến trúc nhà ở. Những công trình mang nét độc đáo, mới lạ của đất nước xứ sở hoa anh đào sẽ được miêu tả kỹ lưỡng trong bài viết này.

Những nhà KTS tài ba của phong cách tối giản

Những ai đã từng được một lần ghé thăm đất nước mặt trời mọc này sẽ hiểu đúng nghĩa thế nào là tối giản trong kiến trúc nội thất. Nhật Bản là đất nước vô cùng hiện đại và giàu có. Nhưng nó không thể hiện trong cuộc sống hằng ngày hay nói đúng hơn là phong cách nhà cửa, mà nó thể hiện ở nền kinh tế cũng như các thiết bị máy móc hiện đại, thông minh. Phong cách nhà cửa của Nhật Bản phải nói là rất đơn giản, đơn giản đến mức gần như loại bỏ hết những vật dụng không cần thiết trong nhà.
Xuất phát của phong cách này bắt nguồn từ phương Tây đến sau Thế chiến thứ hai, sự ra đời của phong cách này làm thay đổi bối cảnh thời bấy giờ, đầy nặng nề và mang tính hàn lâm. Tuy nhiên khi đưa về Nhật Bản, dựa theo văn hóa Higashiyama của thế kỷ 15, Wabi-sabi được lấy làm nguyên tắc chính, xoay quanh sự phù du và không hoàn hảo, đến ngày nay Nhật Bản vẫn duy trì được tính xác thực và tối giản theo lối phi thường.

Khan hiếm đất đai: “Kiến trúc của sự nhồi nhét”

Với sức tăng nhanh của dân số khi du nhập vào Nhật Bản, đồng nghĩa với việc khan hiếm đất đai ra đời và phát triển nhanh chóng trong vòng vài chục năm trở lại đây. Trong kiến trúc Nhật, sự giản lược là yếu tố được đưa lên hàng đầu. Chính vì vậy trong quá trình đô thị hóa và bùng nổ dân số, với những phần diện tích ít ỏi, thừa thãi và bị bỏ trống, Nhật Bản đã tận dụng triệt để. Ngoài ra, những khe hở giữa hai tòa nhà hay đường bộ, nếu cần đều được tận dụng.
Việc giới hạn đất đai đã làm cho nhà thiết kế Nhật Bản Atelier Bow Wow ví như một kiểu “Kiến trúc vật nuôi”. Ý nghĩa của thuật ngữ này là để chỉ những công trình bị nhồi nhét vào các vị trí dư thừa của thành phố, tạo nên sự bất cập trong không gian đô thị. 
Những kiến trúc này thường mang kiểu dáng nhỏ bé, các nhà thiết kế đã khéo léo xây đắp lên những hình khối linh hoạt sao cho phù hợp với không gian chật chội. Những căn nhà nhỏ xinh đan xen trong một thành phố đông đúc với những tòa nhà cao vút, liền kề tạo ra sự nhấp nhô trong kiến trúc to lớn của đô thị.

Tuổi thọ nhà kém hơn tuổi thọ của một chiếc tủ lạnh ở Nhật

Bên cạnh những kiểu nhà truyền thống, thì Nhật Bản còn rất chuộng những ngôi nhà mang phong cách hiện đại, đường nét đơn giản. Theo xu hướng nhà của thế giới ngày một tăng cao vì việc khan hiếm đất do quá trình đô thị hóa quá nhanh, thì nhà của Nhật Bản lại đi ngược dòng. Giá nhà có họ cũng sẽ mất giá, và họ thường phá bỏ nó trong khoảng thời gian là 30 năm. Việc mà 30 năm là tuổi thọ của một ngôi nhà là điều không tưởng đối với Việt Nam, nhưng việc đó lại diễn ra bình thường ở Nhật. Tuổi thọ nhà kém gây lên những tranh cãi trong quy hoạch đất đai, nhưng đa số người dân vẫn chọn lựa những gu thẩm mỹ riêng cho ngôi nhà của mình 
Trong khi điều này có thể gây nhiều bất cập về quy hoạch, thì diện mạo độc đáo và tôn lên không gian sống riêng tư lại tạo nên sự thoải mái cho người dân của Nhật Bản, đồng thời gây sự thú vị và tò mò cho du khách thập phương.  u cũng là một phần văn hóa trong gu thẩm mỹ của Nhật Bản.

Qua bài viết này, chúng ta đã có những hiểu biết nhất định về phong cách kiến trúc nhà ở của người Nhật. Các kiến trúc sư tài ba của người Nhật luôn làm chúng ta phải ngạc nhiên về những tác phẩm tối giản và linh hoạt của họ. Có lẽ trong tương lai khi thế giới ngày càng khan hiếm đất do mức độ tăng cao của dân số, thì các tác phẩm này chính là tiền đề giải quyết vấn đề đó.